Cận thị là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, các phương pháp điều trị?

Cận thị là tật khúc xạ khá phổ biến ở trẻ. Cận thị ngoài việc gây bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày, có khá ít người biết rằng nó có thể gây ra một số biến chứng không mong muốn, đặc biệt là tình trạng mắt lồi cận thị. Nếu bị cận thì nên làm gì để hạn chế tình trạng này ? Làm thế nào ngăn ngừa bệnh ngày càng tăng nặng và hạn chế tối đa biến chứng? Nếu bạn quan tâm vấn đề này. Hãy cùng theo dõi bài viết được chia sẻ bởi bác sĩ Phạm Thị Thu Hà dưới đây nhé.

Mắt cận thị

Cận thị là một tật khúc xạ của mắt, khiến cho người bệnh nhìn vật ở xa mờ, nhưng lại nhìn vật ở gần rõ. Nguyên nhân của cận thị là do trục nhãn cầu dài hơn bình thường, khiến cho chùm tia sáng hội tụ trước võng mạc, thay vì hội tụ trên võng mạc như mắt bình thường.

Cận thị thường khởi phát ở độ tuổi học đường, do thói quen đọc sách, học bài trong điều kiện thiếu ánh sáng. Cận thị có thể tiến triển theo thời gian, và có thể nặng lên ở những người tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của cận thị hiện vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng có thể liên quan đến các yếu tố sau:

• Di truyền: Cận thị có thể di truyền từ cha mẹ sang con cái.
• Môi trường: Một số yếu tố môi trường có thể làm tăng nguy cơ mắc cận thị, bao gồm:
  • Thời gian sử dụng thiết bị điện tử
  • Thiếu ánh sáng tự nhiên
  • Học tập ở cường độ cao

Triệu chứng

Các triệu chứng của cận thị thường xuất hiện khi trẻ bắt đầu đi học. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Mờ mắt khi nhìn vật ở xa
• Nheo mắt khi nhìn vật ở xa
• Mỏi mắt khi nhìn trong thời gian dài
• Đưa mắt lại gần vật để nhìn rõ
• Đọc chữ bị nhòe

Biến chứng

Cận thị không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được kiểm soát, cận thị có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Bong võng mạc: Võng mạc là lớp màng thần kinh mỏng ở phía sau nhãn cầu, có chức năng nhận biết ánh sáng và hình ảnh. Ở người cận thị nặng, trục nhãn cầu dài hơn bình thường, khiến cho võng mạc bị kéo căng. Điều này có thể dẫn đến bong võng mạc, là tình trạng võng mạc bị tách khỏi lớp mô nâng đỡ. Bong võng mạc có thể gây mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.
• Xuất huyết dịch kính: Dịch kính là một chất keo trong suốt nằm ở phía sau thủy tinh thể. Ở người cận thị nặng, thủy tinh thể có thể bị thoái hóa, dẫn đến xuất huyết dịch kính. Xuất huyết dịch kính có thể gây mờ mắt, chói mắt, và giảm thị lực.
• Lác: Lác là tình trạng hai mắt không nhìn theo một hướng. Ở người cận thị nặng, có thể bị lác ở một hoặc cả hai mắt. Lác có thể gây mất thẩm mỹ và khó khăn trong sinh hoạt.
• Thoái hóa điểm vàng: Thói quen đọc sách, học bài trong thời gian dài ở khoảng cách gần có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng, là tình trạng tổn thương võng mạc ở trung tâm, khiến cho người bệnh khó nhìn thấy chi tiết ở trung tâm thị trường.
• Mắt lồi: Mắt lồi cận thị là tình trạng nhãn cầu bị phồng ra trước, gây ra hiện tượng mắt to hơn bình thường. Đây là một trong những dấu hiệu của cận thị, bên cạnh các triệu chứng như nhìn xa mờ, nhức mỏi mắt,…

Phân biệt cận thị và viễn thị

Cận thị và viễn thị là hai tật khúc xạ của mắt, khiến cho người mắc phải gặp khó khăn trong việc nhìn rõ các vật ở một khoảng cách nhất định.

Cận thị là tật khúc xạ khiến cho người mắc phải nhìn rõ các vật ở gần nhưng nhìn mờ các vật ở xa. Nguyên nhân là do trục nhãn cầu dài hơn bình thường, khiến cho tia sáng từ các vật ở xa hội tụ trước võng mạc, thay vì hội tụ trên võng mạc.

Viễn thị là tật khúc xạ khiến cho người mắc phải nhìn rõ các vật ở xa nhưng nhìn mờ các vật ở gần. Nguyên nhân là do trục nhãn cầu ngắn hơn bình thường, khiến cho tia sáng từ các vật ở gần hội tụ sau võng mạc, thay vì hội tụ trên võng mạc.

Điều trị cận thị

Các phương pháp điều trị cận thị:

1. Đeo kính

Đây là phương pháp điều trị cận thị đơn giản và phổ biến nhất. Kính cận có tác dụng khúc xạ ánh sáng để hội tụ đúng vào võng mạc, giúp người cận thị nhìn rõ các vật ở xa.

Ưu điểm:

• Chi phí thấp
• Dễ sử dụng, mang theo mọi lúc mọi nơi
• Không xâm lấn, không gây đau đớn

Nhược điểm:

• Gây vướng víu, khó chịu khi đeo
• Có thể gây khô mắt, cộm mắt
• Không điều trị dứt điểm cận thị

Phù hợp với:

• Mọi độ cận thị
• Người có nhu cầu điều trị tạm thời

2. Đeo kính áp tròng

Kính áp tròng là một loại kính được đặt trực tiếp lên bề mặt giác mạc, có tác dụng khúc xạ ánh sáng để hội tụ đúng vào võng mạc, giúp người cận thị nhìn rõ các vật ở xa.

Ưu điểm:

• Không gây vướng víu, khó chịu khi đeo
• Cho tầm nhìn rộng và rõ ràng hơn
• Không làm thay đổi đường nét khuôn mặt

Nhược điểm:

• Yêu cầu vệ sinh và chăm sóc cẩn thận
• Có thể gây khô mắt, cộm mắt
• Không điều trị dứt điểm cận thị

Phù hợp với:

• Mọi độ cận thị
• Người có nhu cầu điều trị lâu dài

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị cận thị dứt điểm, giúp người cận thị nhìn rõ các vật ở xa mà không cần đeo kính hay kính áp tròng. Hiện nay, có 2 phương pháp phẫu thuật cận thị phổ biến là:

• Phẫu thuật Lasik: Sử dụng tia laser để điều chỉnh lại hình dạng giác mạc, giúp ánh sáng hội tụ đúng vào võng mạc.
• Phẫu thuật Phaco: Thay thủy tinh thể nhân tạo có độ khúc xạ phù hợp với độ cận thị của người bệnh.

Ưu điểm:

• Điều trị dứt điểm cận thị
• Không cần đeo kính hay kính áp tròng
• Thời gian phục hồi nhanh

Nhược điểm:

• Chi phí cao
• Có thể gây biến chứng nếu không thực hiện tại các cơ sở uy tín

Phù hợp với:

• Mọi độ cận thị
• Người có nhu cầu điều trị dứt điểm cận thị

4. Điều trị bằng các liệu pháp Đông y

Theo Đông y, cận thị là một chứng bệnh do khí huyết hư, can thận suy yếu gây ra. Khí huyết hư khiến cho mắt không đủ dinh dưỡng để phát triển, còn can thận suy yếu khiến cho mắt không thể điều tiết tốt.

Các liệu pháp Đông y có thể giúp cải thiện cận thị bằng cách:

• Bồi bổ tạng thận, tạng tỳ: Thuốc Đông y có thể giúp bổ sung khí huyết, tăng cường chức năng của tạng thận và tỳ, từ đó giúp nhãn cầu trở về trạng thái bình thường.
• Tăng cường tuần hoàn máu đến mắt: Châm cứu, bấm huyệt có thể giúp tăng cường lưu thông máu đến mắt, giúp mắt được nuôi dưỡng tốt hơn.
• Giảm căng thẳng cho mắt: Các bài tập dưỡng sinh, yoga cho mắt có thể giúp giảm căng thẳng cho mắt, từ đó giúp cải thiện thị lực.

Các liệu pháp Đông y thường được sử dụng để điều trị cận thị:

Thuốc Đông y: Các bài thuốc Đông y thường được sử dụng để bồi bổ sức khỏe, tăng cường lưu thông máu, và cải thiện thị lực. Một số vị thuốc thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y chữa cận thị bao gồm:

• Hoàng cầm: Có tác dụng bổ gan, thận, tăng cường thị lực.
• Đỗ trọng: Có tác dụng bổ gân, cốt, tăng cường thị lực.
• Bạch thược: Có tác dụng bổ huyết, dưỡng âm, tăng cường thị lực.
• Đương quy: Có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, tăng cường thị lực.
• Kỷ tử: Có tác dụng bổ gan, thận, tăng cường thị lực.

Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp điều trị Đông y sử dụng kim châm để tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể. Châm cứu có tác dụng giảm áp lực lên mắt, tăng cường lưu thông máu đến mắt, và cải thiện thị lực.

Bấm huyệt: Bấm huyệt là một phương pháp điều trị Đông y sử dụng các ngón tay để tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể. Bấm huyệt có tác dụng tương tự như châm cứu.

Lưu ý khi điều trị cận thị bằng các liệu pháp Đông y

• Chỉ nên điều trị cận thị bằng các liệu pháp Đông y dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Cần kiên trì thực hiện các liệu pháp Đông y trong thời gian dài để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Không nên tự ý sử dụng thuốc Đông y mà không có sự chỉ định của bác sĩ.

Ưu điểm của các liệu pháp Đông y trong điều trị cận thị

• An toàn, ít tác dụng phụ.
• Giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Giúp cải thiện thị lực từ từ, bền vững.

Nhược điểm của các liệu pháp Đông y trong điều trị cận thị

• Thời gian điều trị lâu dài.
• Kết quả điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng bệnh, độ tuổi, chế độ sinh hoạt và ăn uống của người bệnh.

Tóm lại, các liệu pháp Đông y có thể là một giải pháp hiệu quả để điều trị cận thị. Tuy nhiên, cần lưu ý thực hiện các liệu pháp này dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất.

Một số lời khuyên dành cho người bị cận thị

Dưới đây là một số lời khuyên dành cho người bị cận thị:

• Đeo kính hoặc kính áp tròng đúng độ: Đây là phương pháp điều trị cận thị phổ biến và hiệu quả nhất. Đeo kính hoặc kính áp tròng đúng độ sẽ giúp bạn nhìn rõ các vật ở xa và ngăn ngừa các biến chứng của cận thị như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
• Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ cận thị và tăng độ cận. Bạn nên hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trong vòng 20 phút mỗi giờ, sau đó nghỉ ngơi 20 giây để nhìn vào một vật ở xa.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn, bao gồm cả sức khỏe mắt. Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Ăn uống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, rau củ và thực phẩm giàu omega-3 sẽ giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho đôi mắt của bạn.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc sẽ giúp mắt của bạn nghỉ ngơi và phục hồi. Bạn nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.

Dưới đây là một số biện pháp cụ thể bạn có thể thực hiện để hạn chế sử dụng thiết bị điện tử:

• Đặt điện thoại di động xa tầm tay khi bạn đang làm việc hoặc học tập.
• Đặt máy tính ở khoảng cách phù hợp với tầm nhìn của bạn.
• Tắt màn hình điện tử khi bạn không sử dụng.
• Thay đổi độ sáng màn hình điện tử để phù hợp với môi trường xung quanh.
• Đừng sử dụng thiết bị điện tử khi đang nằm trên giường.

Một số biện pháp giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của mắt:

• Ăn nhiều rau xanh và trái cây. Rau xanh và trái cây chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt, bao gồm vitamin A, vitamin C, vitamin E, lutein và zeaxanthin.
• Tiêu thụ thực phẩm giàu omega-3. Omega-3 là một loại chất béo lành mạnh có lợi cho sức khỏe mắt. Cá hồi, cá ngừ, hạt chia và hạt lanh là những nguồn thực phẩm giàu omega-3.
• Hạn chế hút thuốc. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, bao gồm cận thị.
• Kiểm tra mắt định kỳ. Hãy đi khám mắt ít nhất một lần mỗi năm để được kiểm tra sức khỏe mắt và phát hiện sớm các vấn đề về mắt.

Tổng kết:

Trên đây là những thông tin từ bác sĩ Phạm Thị Thu Hà giúp bạn hiểu rõ hơn về mắt cận thị cũng như một số chia sẻ về cách điều trị và phòng ngừa tật khúc xạ này. Hi vọng hữu ích với bạn đọc. Nếu có bất kỳ thắc mắc cần bác sĩ giải đáp trực tiếp, vui lòng liên hệ với bác sĩ hoặc để lại câu hỏi dưới phần bình luận. Chúng tôi sẽ trả lời bạn sớm nhất. Chúc bạn sức khỏe.